ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΝΑΡΙΝΙΑ

                                        

Τα νεαρά καναρίνια µπορούν να µάθουν άτυπες µελωδίες αλλά να τις αναδιατυπώσουν µε ενήλικη σύνταξη καθώς µεγαλώνουν Για κάποια είδη πουλιών, η εκµάθηση τραγουδιών αποτελεί µέρος της ανάπτυξής τους, όπως ακριβώς συµβαίνει µε την εκµάθηση της γλώσσας στα παιδιά. Ακούνε τους γονείς τους και άλλους ενηλίκους, αποµνηµονεύουν, µιµούνται, εξασκούνται και την κατάλληλη στιγµή είναι σε θέση να τερετίσουν χαρακτηριστικούς τόνους του είδους τους, που θα τα βοηθήσουν στο µέλλον να προσελκύσουν τους συντρόφους τους. Επιστήµονες του πανεπιστηµίου Rockefeller έχουν ανακαλύψει ότι τα νεαρά καναρίνια µπορούν την αποστηθίσουν µε ακρίβεια ένα τραγούδι που έχει παραχθεί από ηλεκτρονικό υπολογιστή, το οποίο δε θυµίζει σε τίποτα καναρίνι. Καθώς όµως τα πουλιά µεγαλώνουν, επεξεργάζονται το τραγούδι τους αποβάλλοντας κάποια στοιχεία του, διασκευάζοντας κάποια άλλα και προσθέτουν τυπικές στροφές και φράσεις µιας µελωδίας ενήλικου καναρινιού. “Αυτό το είδος του επαναπρογραµµατισµού µας θυµίζει την ευελιξία της αναδιοργάνωσης φωνηµάτων στην ανθρώπινη οµιλία και είναι µια πτυχή της φωνητικής επιδεξιότητας των πουλιών η οποία δεν είχε περιγραφεί πριν”, µας λέει ο Dr. Fernando Nottebohm, Rockefeller's Dorothea L. Leonhardt Καθηγητής και προϊστάµενος του εργαστηρίου συµπεριφοράς των ζώων. Τα νεαρά καναρίνια µαθαίνουν συνήθως τα τραγούδια τους αντιγράφοντας αυτά των παρακείµενων ενηλίκων αρσενικών, µια διαδικασία η οποία διαρκεί έξι έως οκτώ µήνες. Εντούτοις, ακόµη και τα πουλιά που ανατρέφονται χωρίς κάποιο δάσκαλο, αναπτύσσουν ένα τραγούδι µε τις συλλαβές και φράσεις καναρινιού. Υπό αυτές τις συνθήκες, τα νεαρά πουλιά καθοδηγούνται πιθανόν από ένα έµφυτο πρόγραµµα που οδηγεί στην ανάπτυξη ενός κανονικού ενήλικου τραγουδιού. Όµως ο Dr. Timothy Gardner, όταν ήταν µεταδιδακτορικός συνεργάτης στο εργαστήριο του Nottebohm, είχε ακούσει για κάποια ανέκδοτα στοιχεία σύµφωνα µε τα οποία, καναρίνια τραγουδούσαν έξω από την κλίµακα των φυσιολογικών µιµήσεων. Με εξαίρεση τους γνωστούς µίµους όπως το mockingbird, τα ωδικά πτηνά σπάνια µιµούνται το τραγούδι άλλων ειδών στη φύση. Μιµούνται µόνο το τραγούδι γηραιότερων πουλιών του ίδιου είδους. Οι ερευνητές αναρωτήθηκαν εάν αυτή η προτίµηση προκύπτει από έµφυτη γνώση για το πως πρέπει να είναι το τραγούδι του ενήλικου πουλιού και αν αυτό συµβαίνει, πώς αυτή η έµφυτη γνώση καθοδηγεί τη διαδικασία εκµάθησης. Θέλησαν, επίσης, να µελετήσουν µε ποιο τρόπο ολοκληρώνεται η έµφυτη, αλλά και η επίκτητη γνώση. Σύµφωνα µε τον Nottebohm “τα καναρίνια φαίνεται να είναι καλό υλικό για τη διερεύνηση αυτών των ερωτηµάτων. Η µέθοδος που επιλέξαµε ήταν να διδάξουµε στα καναρίνια ένα τραγούδι που παρήγαγε υπολογιστής, το οποίο παραβίαζε έναν συγκεκριµένο "κανόνα" του τραγουδιού των ενήλικων καναρινιών. Μερικές φορές προσπαθώντας να δεις πόσο πολύ µπορείς να πιέσεις έναν οργανισµό να κάνει πράγµατα που δε θα µπορούσε να κάνει φυσιολογικά, µπορείς να µάθεις περισσότερα για τη λειτουργία θεµελιωδών µηχανισµών”.“Το τραγούδι των καναρινιών χαρακτηρίζεται από µια διαδοχική επανάληψη ήχων, µε τον κάθε ήχο να επαναλαµβάνεται πολλές φορές διαµορφώνοντας µια φράση”, εξηγεί ο Nottebohm, “για παράδειγµα, ΑΑΑΑΑ ΒΒΒΒΒ ΓΓΓΓΓ κλπ., όπου το κάθε γράµµα αντιπροσωπεύει έναν ήχο επαναλαµβανόµενο πολλές φορές. Σε αυτήν τη σειρά, η οµάδα των Α ονοµάζεται "φράση" και η µια φράση ακολουθεί την άλλη”. Οι ερευνητές αναρωτήθηκαν εάν τα νέα καναρίνια θα µιµούνταν τραγούδια που στερούνταν αυτήν την επανάληψη και ήταν φτιαγµένα από µια σειρά µη επαναλαµβανόµενων ήχων, όπως ΑΒΓ∆Ε. Έτσι, συνέθεσαν δύο είδη τραγουδιών που δεν υπήρξαν ποτέ στο ρεπερτόριο ενός ενήλικου καναρινιού. “Συνθέσαµε ένα τραγούδι χρησιµοποιώντας έναν υπολογιστή, στο οποίο κάθε ήχος είναι ελαφρώς και τυχαία διαφορετικός από αυτόν που προηγούνταν, και το ονοµάσαµε τυχαία βήµατα”, αναφέρει ο Nottebohm. Σε ένα δεύτερο τραγούδι, κάθε διαδοχική νότα ήταν ίδια µε την προηγούµενη εκτός από µια µικρή πτώση στον τόνο, ένα γκλισάντο που τα καναρίνια δεν κάνουν ποτέ. Οι επιστήµονες µελέτησαν 16 αρσενικά καναρίνια που δεν εκτέθηκαν ποτέ στο άκουσµα του κανονικού τραγουδιού των καναρινιών. Τα πουλιά ανατράφηκαν από τις µητέρες τους, οι οποίες δεν τραγούδησαν. Κατόπιν, όταν έγιναν 25 ηµερών στεγάστηκαν χωριστά σε χώρο που δεν υπήρχε ακουστική επαφή µε άλλα καναρίνια. Το κοµµάτι "τυχαία βήµατα" παιζόταν σε 10 καναρίνια κάθε δύο ώρες, για όση ώρα διαρκούσε το ηµερήσιο φως. Τα εναποµείναντα 6 πουλιά άκουγαν το "γκλισάντο". Τα πουλιά άκουγαν αυτά τα κοµµάτια κάθε µέρα επί ένα χρόνο. Κατά το ίδιο διάστηµα, οι ήχοι που παρήγαγαν τα πουλιά καταγράφονταν συνεχώς και αναλύονταν από ένα πρόγραµµα ηλεκτρονικού υπολογιστή, το οποίο παράλληλα αφαιρούσε τα σύντοµα καλέσµατα και τους εξωτερικούς θορύβους. Έξι από τα 10 πουλιά που εκτέθηκαν στο κοµµάτι "τυχαία βήµατα" έµαθαν να µιµούνται τα πρώτα 10 δευτερόλεπτα του τραγουδιού, ένα αξιοσηµείωτο επίτευγµα δεδοµένου ότι όλοι οι µοναδικοί ήχοι ενός καναρινιού που ανατρέφεται σε εκτροφείο, συµφωνούν µόνο κατά περίπου για 2,7 δευτερόλεπτα του τραγουδιού. Στην κανονική πορεία της εκµάθησης του τραγουδιού τους, τα καναρίνια αρχίζουν να οργανώνουν τις συλλαβές στις φράσεις κατά την ηλικία των δύο µηνών. Όµως, τα πουλιά, που καθώς µεγάλωναν άκουγαν τα κοµµάτια "τυχαία βήµατα" και "γκλισάντο", απέδωσαν τα µέγιστα στη µίµηση του άτυπου, τεχνητού τραγουδιού, παράγοντας µακρές ακολουθίες ανόµοιων ήχων. Κατόπιν ακολούθησε η εφηβεία. Καθώς τα επίπεδα τεστοστερόνης των πουλιών αυξανόταν, το στυλ του τραγουδιού τους άρχιζε να αλλάζει. “Στη σεξουαλική ωριµότητα, όταν το τραγούδι γίνεται σηµαντικό για το φλερτάρισµα των θηλυκών, οι κανόνες άλλαξαν”, αναφέρει ο Nottebohm. “Η ελευθερία της νεότητας αντικαταστάθηκε από αυτό που επιβάλλουν οι κανόνες του τραγουδιού των ενηλίκων πουλιών”. Η αλλαγή πραγµατοποιήθηκε µε διαφορετική κλίµακα, και µε διαφορετικό βαθµό ολοκλήρωσης σε κάθε άτοµο. Ενώ όλα τα πουλιά τραγούδησαν αρχικά µιµούµενα λεπτοµερώς το τραγούδι εκµάθησης, στη συνέχεια επαναπρογραµµάτισαν το τραγούδι τους καθώς πλησίαζαν στη σεξουαλική ωριµότητα. Έχασαν πολλές από τις µαθηµένες συλλαβέςκαι εκείνες που απόµειναν επαναλαµβανόταν τώρα µε τον τρόπο που χαρακτηρίζει το τραγούδι των ενήλικων καναρινιών. Επιπλέον, οι ερευνητές ώθησαν στην ορµονική ενηλικίωση, χορηγώντας τεστοστερόνη, δύο από τα πουλιά που µεγάλωναν ακούγοντας το τραγούδι "τυχαία βήµατα". Αυτά τα καναρίνια επαναπρογραµµάτισαν τα τραγούδια τους πιο απότοµα. “Οι ατοµικές διαφορές µεταξύ των πουλιών είναι πιθανόν τόσο εκτεταµένες και δραµατικές όσο οι ατοµικές διαφορές στην ανθρώπινη εκµάθηση του λόγου”, αναφέρει ο Gardner, ο οποίος δηµιούργησε το λογισµικό που επέτρεψε στους ερευνητές να συγκρίνουν αντικειµενικά τα τραγούδια. Σε όλη τη µελέτη, καταγράφηκαν και αναλύθηκαν περίπου 15.000 τραγούδια για κάθε πουλί. Αυτή η ανάλυση απαίτησε τη συνεχή λειτουργία 16 υπολογιστών για µια εβδοµάδα στο τµήµα Φυσικής και Βιολογίας του Rockefeller Center for Studies. Ο Dr. Felix Naef συνεισέφερε, επίσης, στον προγραµµατισµό και την ανάλυση της έρευνας. Ο Gardner προσθέτει “Ένας λόγος που αυτό το είδος παρατηρήσεων δεν είχε καταγράφει παλαιότερα στην επιστηµονική βιβλιογραφία είναι διότι ότι είναι πολύ δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν. Μέσω όµως αυτής της εντατικής διαδικασίας µε τη βοήθεια των ηλεκτρονικών υπολογιστών, τα αποτελέσµατα έγιναν περισσότερο αξιόπιστα”. Κατά διαστήµατα µερικά από τα πουλιά τραγουδούσαν ως ενήλικα, τα κοµµάτια των τραγουδιών που έµαθαν όταν ήταν νεαρά. Προφανώς αυτά τα πουλιά διατήρησαν δύο προγράµµατα για να εκτελέσουν το ίδιο υλικό: τη νεανική, τυφλή µίµηση ενός άτυπου, χωρίς φράσεις τραγουδιού, και του τραγουδιού των ενηλίκων ως µια διασκευή ενός υποσυνόλου ήχων, µε διαφορετική σύνταξη. “Το τραγούδι εκµάθησης και οι κανόνες του τραγουδιού των ενηλίκων, µπορούν σαφώς να αποσυνδεθούν το ένα από το άλλο”, αναφέρει ο Nottebohm. “Το τραγούδι που αποκτιέται κατά τη διάρκεια της νεαρής ηλικίας, η οποία δεν προβάλλει περιορισµούς και οι κανόνες τραγουδιού που επιβάλλονται κατά την ενηλικίωση, είναι δύο αρκετά διαφορετικά πράγµατα. Επίσης, και τα δύο είδη τραγουδιού µπορούν να συνυπάρξουν ταυτόχρονα σε ένα ενήλικο πουλί”. “∆εν έχουµε ιδέα µε ποιον τρόπο διαχειρίζεται ο εγκέφαλος αυτή την κατάσταση, αλλά η εκφορά των δύο µορφών του τραγουδιού, θυµίζει ανθρώπους οι οποίοι µιλούν δύο γλώσσες όπως γερµανικά και αγγλικά, κάτι που δεν µπορεί να θεωρηθεί µικρός άθλος για ένα πουλί.